Sprawa tyczy się buku, rosnącego nieopodal głębokiego wykopu, który w przyszłości ma być fontanną. W ciągu kilku minionych tygodni drzewo wyraźnie zmarniało, zmienił się kolor jego ulistnienia. Tak było do tej pory. Zdjęcia wykonane wczoraj (we wtorek, 22 sierpnia), nie pozostawiają wątpliwości – buk, który jeszcze w maju wypuścił piękne zielone listki, w sierpniu nie daje praktycznie żadnych oznak życia. Gdzie szukać przyczyn takiego stanu rzeczy? Zajrzyjmy do głębokiego wykopu, który powstał w ciągu ostatnich tygodni. Już na pierwszy rzut oka widać mocno naruszony system korzeniowy buku. Tu trzeba wyraźnie zaznaczyć, że to drzewo, opatrzone w czasie inwentaryzacji numerem „7”, nie było przeznaczone do wycinki i intencją władz miasta było pozostawić je przy życiu. Dlaczego w takim razie, w czasie robót budowlanych naruszono jego system korzeniowy? O opinię postanowiłam spytać przedstawicieli władz miasta.

- Nam jako władzom miasta bardzo zależy na ochronie istniejącej zieleni – podkreśla Joanna Misiak-Kędziora, zastępca burmistrza Turku. – W ubiegłym roku, biorąc pod uwagę opinie mieszkańców, zmieniliśmy nieco pierwotny projekt modernizacji deptaku. Wszystko po to, żeby ocalić jak największą ilość drzew już rosnących na tym terenie. Kłopot w tym, że projekt został jedynie zmieniony, a nie powstał od nowa. A drzewo, które ocalało przed pierwotnie planowaną wycinką, nie zmieniło w międzyczasie swojego położenia. I tak znalazło się na samym skraju wykopu.

Bydgoskie Stowarzyszenie Modrzew – Monitoring Obywatelski Drzew, którego członkowie od kilku lat walczą o zieleń w polskich miastach, na swojej stronie internetowej umieściło obszerny artykuł oparty na przepisach prawnych, dotyczących ochrony drzew w czasie prowadzonych inwestycji. Wynika z niego, że jednym z najpowszechniejszych czynników, szkodzącym drzewom w najwyższym stopniu, są mechaniczne uszkodzenia korzeni. I to wcale nie tych najgłębszych. Najwrażliwsze są drobne korzenie, decydujące o zapewnieniu wody, które znajdują się na stosunkowo niedużej głębokości od 30 do 60-80 cm.

Tymczasem, patrząc na zdjęcia wykopu nie da się nie zauważyć, że właśnie fragmenty takich drobnych struktur zostały odsłonięte i, w efekcie prowadzonych prac budowlanych, zniszczone. Czy buk ma jeszcze szansę na przeżycie? Joanna Misiak-Kędziora mówi, że z wydawaniem osądu nie można się spieszyć. Na skutek dotkliwej suszy wiele drzew już teraz wybarwia się i traci ulistnienie. – Poczekajmy choć dwa lata, mamy nadzieję, że buk jednak odbije – mówi.

Żeby chronić drzewa w trakcie prowadzonych inwestycji, wyznacza się strefę ochronną drzewa. Wykop nie może być zlokalizowany bliżej pnia niż trzykrotna odległość średnicy jego pnia, nie mniejsza jednak niż dwa metry. Tymczasem, jak mówi wiceburmistrz, biorąc pod uwagę warunki techniczne obszaru podlegającego modernizacji, nie było możliwości innego umiejscowienia zaplanowanej wcześniej fontanny.

Kluczowe w tej sprawie jest chyba ustalenie priorytetów. Musimy zrozumieć, że w świecie, który nas czeka, każde istniejące nasadzenie jest na „wagę złota”. To nie fontanny wyprodukują nam tlen, ale wciąż jeszcze wycinane i niszczone drzewa. Być może za każde usunięte, władze posadzą nowe. Ile z nich przetrwa pierwsze, decydujące lata? W okresach długotrwałych susz, trawione chorobami i szkodnikami? Tego nie wiemy.