‹Jednostka budżetowa pod nazwą PKS Malanów została powołana 2 grudnia 2013 roku uchwałą Rady Gminy Malanów. Zgodnie ze statutem stanowiącym załącznik do tej uchwały, podstawowym jej celem była realizacja zadań z zakresu transportu zbiorowego. Od września 2014 roku jednostka realizowała ponadto zadania z zakresu dowozu uczniów do szkół. W tym czasie realizacji tych zadań zaprzestał Gminny Zespół Obsługi Oświaty w Malanowie. Jednak przekazanie zadań nie znalazło odzwierciedlenia w dokumentach regulujących działalność tych jednostek.

Uchwałą z dnia 9 lutego 2015 roku Rady Gminy Malanów rozpoczął się proces likwidacyjny jednostki budżetowej PKS Malanów. Kolejna uchwała Gminy Malanów z dnia 26 marca 2015 roku wprowadziła zmiany w procedurze likwidacyjnej. Likwidacja rozpocząć  się miała 1 kwietnia 2015 roku a zakończyć 30 czerwca 2015 roku, likwidatora miał wskazać Wójt.

Działalność PKS Malanów w 2014 roku

Działalność PKS Malanów w 2014 można podzielić na 2 etapy:
I etap to wykonanie uchwały o utworzeniu jednostki, czyli realizacja wszystkich zadań związanych z rejestracją przedsiębiorstwa w urzędach (NIP, Regon, ZUS, GUS) i uzyskaniem niezbędnych pozwoleń i licencji, dokonaniem wynajmu autobusów, zatrudnieniem pracowników, ustaleniem tras. Jest to okres od 01.01.2014 do 31.08.2014, koszt utworzenia PKS Malanów wyniósł: 47 575,15 złotych.

W pierwszym etapie zatrudnione zostały 2 osoby. Celem ich działań miało być uruchomienie z dniem 1 września 2014 roku przewozów na liniach regularnych. Ten plan niestety się nie powiódł i przewozy na regularnych liniach opóźniły się. Od dnia 1 września w ramach PKS Malanów obsługiwane były tylko dowozy szkolne.

Choć zezwolenie na wykonywanie przewozów drogowych PKS Malanów uzyskał 26 lutego 2014 r., to zgody na regularny przewóz osób uzyskane zostały dopiero we wrześniu i październiku 2014 roku.
II etap działalności jednostki PKS Malanów obejmował dwa zadania. Zasadniczym miał być regularny przewóz osób w krajowym transporcie drogowym na 4 liniach przewozowych łączących Malanów z sąsiednimi miejscowościami i Turkiem. To zadanie miały obsługiwać 2 autobusy. Zadaniem drugim miał być dowóz uczniów do szkół, obsługiwany przez 3 autobusy.

Dowozy szkolne, choć realizowane już od 1 września 2014 roku przez PKS Malanów, w rzeczywistości nie były statutowym zadaniem tej jednostki. Statut PKS Malanów nie przewidywał realizacji tego zadania.

Pierwszy kurs PKS Malanów związany z przewozem osób został wykonany dopiero 27 października 2014 roku, a od listopada jednostka wykonywała kursy regularne, na które były sprzedawane bilety.
PKS Malanów dysponował w sumie 5 autobusami, z czego 2 były własnością gminy, natomiast 3 były dzierżawione.

Na podstawie umowy z prywatną firmą wydzierżawiono dwa autobusy marki MAN oraz jeden marki SETRA. Wartość umowy opiewała na kwotę ponad 8 800 zł  czynszu dzierżawnego miesięcznie za 3 autobusy. Umowa została podpisana na czas określony, ale w umowie nie określono daty rozwiązania umów. Brak określenia terminu ich rozwiązania wskazuje, iż te umowy te zostały zawarte na czas nieokreślony. Zawieranie takich umów przez jednostki sektora finansów publicznych powoduje niemożność ustalenia szacunkowej wartości zamówienia. A to w konsekwencji narażało PKS Malanów na podejrzenie próby ominięcia restrykcji wynikających ustawy Prawo Zamówień Publicznych.

Należy przy tym wskazać na przekroczenie uprawnień przez Dyrektora PKS Malanów, który nie posiadał uprawnień do zaciągania zobowiązań przekraczających rok budżetowy i zawierania umów bez kontrasygnaty Głównego Księgowego.

W jednostce budżetowej PKS Malanów na stanowiskach urzędniczych zatrudnione były 2 osoby: dyrektor i główna księgowa. Zatrudnienia na stanowiska urzędnicze dokonano z pominięciem zapisów ustawy o pracownikach samorządowych. Ich zatrudnienie nastąpiło w ramach zwykłego nawiązania stosunku pracy na podstawie kodeksu pracy z pominięciem otwartego konkursu na te stanowiska. Pozostali pracownicy, pomoc administracyjna oraz 4 kierowców zostali zatrudnieni na stanowiskach pomocniczych. Ich nie obowiązywał przepis ustawy o otwartym konkursowym naborze.
Od września 2014 r. na rzecz PKS Malanów usługi świadczyły także opiekunki zatrudnione w przedszkolu gminnym. Osoby te w trakcie pracy w przedszkolu oddelegowane zostały do sprawowania opieki nad uczniami w trakcie dowozów szkolnych. Wynagrodzenia za świadczenie tego rodzaju usług osoby te otrzymywały z przedszkola gminnego.

PKS Malanów będąc jednostką sfery finansów publicznych był zobligowany do prowadzenia dokumentów wewnętrznych regulujących sposób organizacji i wynagrodzeń pracowników, tj. regulaminu organizacyjnego oraz regulaminu wynagrodzeń. Tych dokumentów PKS Malanów nie posiadał.

PKS Malanów w 2015 roku – finał bankruta

Zasadniczymi przyczynami niewydolności PKS Malanów były jednak: brak analizy rynku przewozu osób i popytu na usługi transportowe oraz brak rzetelnej analizy ekonomicznej przedsięwzięcia.
Było to także przyczyną wielu nieprawidłowości związanych najpierw z powstaniem, a następnie z funkcjonowaniem jednostki budżetowej PKS Malanów.

Analiza finansów PKS Malanów pokazała niską rentowność jednostki, nierealne plany i przerażająco niską realizację dochodów. 

Dochody PKS Malanów w latach 2014-2015 (w złotych)

Ceny biletów ustalane były bez dokładnej analizy popytu na usługi transportowe oraz koszty związane z działalnością PKS. Bezpłatne przejazdy miały promować PKS Malanów a spowodowały konieczność finansowania PKS z budżetu Gminy Malanów. Założony plan był nierealny, ponieważ uzyskanie dochodów na sfinansowanie działalności i infrastruktury PKS Malanów nie było możliwe. Ponadto ceny biletów ustalane były z naruszeniem obowiązującego prawa.

‹Z powodu zwiększających się kosztów utrzymania PKS Malanów, braku dochodów i braku perspektywy rozwoju, Rada Gminy Malanów podjęła uchwałę o likwidacji tej jednostki. Zgodnie z uchwałą regularny przewóz osób zakończył się 1 marca 2015. Proces likwidacyjny zaczął się 1 kwietnia i zakończył 30 czerwca 2015 roku. W tym czasie zgodnie z harmonogramem wykonane zostały wszystkie czynności związane z zamknięciem i rozliczeniem jednostki PKS Malanów. 

Bilans działalności PKS MALANÓW 2014 - 2015 (w złotych)

Piotr Cyls