Łącznie skontrolowano czystość 64 gniazd w 8 gminach. Usunięte zostały nanoszone jako materiał gniazdowy sznurki rolnicze, szmaty, rękawiczki ogrodnicze, włóczki i folie plastikowe, w które zaplątują się bociany. W jednym z gniazd w gminie Przykona znalezione zostało żywe pisklę z owiniętym sznurkiem wokół spuchniętej już nogi, połączone sznurkiem z martwym pisklęciem z tego samego gniazda. Ważne jest coroczne kontrolowanie gniazd, gdyż sznurki znajdujemy nawet w wyczyszczonych gniazdach z poprzedniego sezonu.

Po raz pierwszy udało nam się skontrolować gniazda we wszystkich gminach powiatu tureckiego: Przykona, Władysławów, Turek, Tuliszków, Brudzew, Kawęczyn, Dobra i Malanów. W dniach 24.06.2025 do 4.07.2025 zaobrączkowanych zostało 168 piskląt z 64 gniazd.

Gniazdo z największą ilością piskląt (5) znajduje się w miejscowości Tarnowa (gmina Tuliszków). Gratulujemy mieszkańcom  To jedyne tegoroczne pięcioraczki. Mamy też czworaczki - 7 par z 4 pisklętami w powiecie tureckim i 8 par w konińskim. W tym aż 3 pary w bocianiej gminie Kawęczyn.

Ważnym elementem programu ochrony bociana jest edukacja. Prawie 80 uczniów ze Szkoły Podstawowej w Chrząblicach (gmina Brudzew) brało udział w obserwacji obrączkowania, pomiarów dziobów, skrzydeł oraz wagi piskląt z gniazda, które znajduje się na terenie ich szkoły. Odwiedzały nas dzieci w każdej gminie, a my opowiadaliśmy o życiu bocianów, ich morfologii, rozmnażaniu, odżywianiu, migracjach. Dzieci wymyślały też przeróżne imiona bocianom jak np. Loluś, Figa, czy Wojtek. Tak nazwane zostały pisklęta z bardzo szczególnego gniazda w Kaczkach Średnich. Spotkaliśmy się tu z Panem Michałem Jakubowskim, który wylicytował udział w obrączkowaniu bocianów podczas zbiórki charytatywnej dla małego Julianka. Pomysłodawczynią akcji była Pani Weronika Gościniak- Pękacz. Pani Weronice dziękujemy za przemiłe przyjęcie i za zaproszenie do udziału w akcji dobroczynnej, a Panu Michałowi za wzięcie udziału w licytacji w tak szczytnym celu.

Z kolei Pani Agnieszka Rzepczyk wylicytowała nadawanie imion bocianom w Gminie Kawęczyn wspierając nas finansowo, byśmy mogli dokończyć obrączkowanie w tej gminie. Bociany z Ciemienia noszą imiona Zosia i Fryderyk. Pani Agnieszce bardzo dziękujemy.

Odwiedzali nas również przedstawiciele z urzędów gmin (Malanów, Tuliszków) oraz wójt gminy Przykona Pan Łukasz Sadłowski i wiceburmistrz Dobrej Pan Przemysław Tomczak.

Chcieliśmy szczególnie podziękować pracownikom ENERGA Turek : Panu Henrykowi Dusza, Panu Dariuszowi Oblizajkowi, Panu Łukaszowi Budce, Panu Jackowi Waleriańczykowi i Panu Leszkowi Maciejewskiemu za zaangażowanie i pomoc w czyszczeniu gniazd i obrączkowaniu bocianów oraz Panom Rafałowi Zielińskiemu oraz Robertowi Nowickiemu za koordynowanie i czuwanie nad całym zespołem i pracą.

Szczególne podziękowania kierujemy do wójta gminy Przykona Pana Łukasza Sadłowskiego, wójta gminy Kawęczyn Pana Jana Grucy i burmistrza Dobrej Pana Tadeusza Geblera, za wsparcie finansowe, dzięki któremu mogliśmy kontrolować gniazda, których nie udało nam się sprawdzić z pracownikami ENERGA. Dziękujemy Pani Katarzynie Napierała za wynajem podnośnika, Panu Markowi Czubakowi za obsługę podnośnika, a Panu Tomaszowi Rosiakowi, Dariuszowi Radoszowi i Panu Damianowi z gminy Dobra, za obsługę podnośnika, czyszczenie gniazd, zaangażowanie i pomoc podczas obrączkowania bocianów.

Podczas obrączkowania pomagali nam również członkowie Stowarzyszenia Bociany i Ludzie. Przyroda i Zdrowie oraz Turkowskiej Grupy OTOP ( Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków). Dziękuję prezesowi stowarzyszenia Mariuszowi Kępińskiemu, Iwonie Rylskiej i Kasi Kąciak oraz Damianowi Woźniakowi z Rychwała ( sympatykowi naszego stowarzyszenia).

Bociany w powiecie tureckim obrączkujemy od 2019 roku. Z historii odczytów obrączek mamy już sporo wiadomości. Wiemy np. że bocian obrączkowany przez nas w 2021 w Sarbicach (gmina Przykona) przebywał rok później w Turcji. Bocian obrączkowany w 2022 w Rogowie (gmina Przykona) rok później widziany był we Włoszech. Inny bocian z tego samego lęgu wrócił z kolei do tej samej gminy i przebywa obecnie na platformie w Żeroniczkach wraz z partnerem bez lęgu. Bocian z Radyczyn (gmina Przykona) obrączkowany w 2022, widziany był przez nas w Józefowie (gmina Dobra) 4.07.2025 podczas obrączkowania jego 3 piskląt. Bocian z Rogowa (gmina Przykona) obrączkowany w 2020 pojawił się w Radyczynach, w tej samej gminie w tym roku. Niestety podczas walki o gniazdo z innymi bocianami, on i partner stracili wszystkie jaja. W 2020 roku obrączkowaliśmy pisklęta w Człopach (gmina Uniejów). W ubiegłym roku widzieliśmy bociana z tego lęgu w Potworowie (gmina Dobra) jako rodzica 3 piskląt. W tym roku również zasiedlił to samo gniazdo i też ma 3 pisklęta. Bocian z gminy Brudzew, z miejscowości Izabelin, tuż po wylocie z gniazda skierował się na Podkarpacie, gdzie odczytano jego obrączkę. Mamy też odczyty bocianów z innych gniazd. Np. obrączkowany w 2017 bocian w Lewkowie (województwo podlaskie) w roku 2024 przyleciał na lęg do Szadowa Pańskiego (gmina Turek). W gminie Turek w Słodkowie przebywa odczytany przez nas już drugi raz (3 lata temu po raz pierwszy) bocian zaobrączkowany w Niemczech w 2012 roku.

Zachęcamy Was do odczytów obrączek, które pozwalają nam śledzić dalsze losy zaobrączkowanych piskląt oraz innych bocianów. Można samemu wprowadzić obrączkę do systemu POLRING pod adres Krajowej Centrali Obrączkowania lub przesłać nam dane o odczytanej obrączce (numer obrączki, miejsce , data obserwacji) na adres turkowskagrupa@onet.pl lub bocianyiludzie@gmail.com

Znajdziecie nas również na oraz na stronie internetowej Bociany i Ludzie

W ubiegłym roku wzięliśmy udział w VIII Spis Bociana Białego (tzw Cenzus), który odbywa się raz na 10 lat i polega na inwentaryzacji gniazd na terenie Europy oraz Afryki Północnej. Oto wyniki po sprawdzeniu 8 gmin naszego Powiatu. W powiecie tureckim I miejsce zajęła gmina Dobra, zarówno w ilości gniazd i platform (31 sztuk) jak i par lęgowych (23). Na II miejscu uplasowała się gmina Kawęczyn z 26 gniazdami i platformami oraz 20 parami lęgowymi. III miejsce zajęła gmina Tuliszków również z 26 gniazdami i platformami, ale mniejszą ilością par lęgowych - 18 par. Pozostałe wyniki: gmina Malanów - 14 gniazd i platform, 11 par lęgowych, gmina Władysławów - 12 gniazd i platform, 7 par lęgowych, gmina Przykona - 16 gniazd i platform, 6 par lęgowych, gmina Turek - 14 gniazd i platform, 9 par lęgowych, gmina Brudzew - 7 gniazd i platform, 4 pary lęgowe.

Spadek liczebności bocianów na naszych terenach wynika z utraty siedlisk lęgowych. Jest coraz mniej podmokłych łąk, mokradeł, miedz śródpolnych, mozaiki upraw i bioróżnorodności. Zaczyna ich ubywać na rzecz zabudowy wiejskiej oraz farm fotowoltaicznych. Regulowane są rzeki, osuszane tereny rolnicze, zasypywane tereny bagienne, znikają oczka i miedze śródpolne, uprawy są monokulturowe, wycinane są niezbędne do życia zwierząt zakrzewienia i stare drzewa. Gdy pojawiają się bobry tworząc dla nas naturalną retencję wody, traktowane są przez rolników, jak wrogowie. Zamiast ubiegać się o dotacje za retencjonowanie wody i zalewane łąki rolnicy narzekają na zalane uprawy przy rzeczkach i osuszają grunty prowadząc melioracje. W efekcie mamy potem suszę i ubieganie się o dopłaty za zmarnowane zbiory. Od 2023 roku można ubiegać się o dotacje za gniazdujące rzadkie ptaki wodno- błotne takie jak czajka, kulik wielki, rycyk, kszyk, derkacz, czy krwawodziób oraz za łąki koszone, również poza obszarami Natura 2000 . Zamiast tego, pomimo ingerencji naszej i wójta gminy Brudzew mieliśmy przypadek, gdzie zostały osuszone łąki z przepięknym rozlewiskiem i setkami ptaków wodno- błotnych ( blisko 50 gatunków ptaków, prawie 30 gatunków lęgowych w tym bardzo rzadkie szczudłaki).

Nawet czynna ochrona gniazd , ich czyszczenie , sprzątanie przez rolników sznurków z pól nie wystarczą, by ochronić bociany. Spadek liczebności gatunku parasolowego, jakim jest bocian, wykazuje też obniżanie się liczebności innych ptaków. Jeśli ochronimy siedliska bociana, chronić będziemy inne gatunki ptaków, jak chociażby czajki, kuropatwy, przepiórki, które dawniej tak licznie spotykaliśmy na każdej niemal łące, a obecnie jest ich jak na lekarstwo. Pamiętajmy, że rzeki płynące swoim nurtem, obsadzone drzewami , krzewami , meandrujące na zakolach mają zdolność samooczyszczania. Takie rzeki oraz strumyki zatrzymują wodę, która daje życie wszystkim istnieniom – roślinom, zwierzętom i nam. Oczka, cieki, miedze śródpolne i zadrzewienia oraz krzewy miododajne, łąki kwietne w pasach między uprawami, nie tylko dają schronienie ssakom, płazom, gadom, ptakom, owadom, ale są rezerwuarami wody, wychwytują szkodliwe środki ochrony roślin z pól, a nawet stanowią zaporę przed burzami piaskowymi. O takie miejsca powinniśmy dbać i chronić je za wszelką cenę, by w otaczającym nas środowisku zachować równowagę i bioróżnorodność.

Wkrótce młode bociany opuszczą swe gniazda. Sezon 2025 uważamy więc za zamknięty, a bocianom życzymy udanych i bezpiecznych lotów na zimowiska, oraz szczęśliwego powrotu w rodzinne strony, gdy będą już gotowe na zakładanie własnych rodzin.

Zapraszamy na profil fb TGL OTOP, gdzie znajdziecie fotorelacje i posty z każdego dnia obrączkowania w poszczególnych gminach.

Opracowanie Marta Ilkowska- Nowak

źródło: materiał prasowy nadesłany