Czym jest choroba Meniere'a?

Choroba Meniere'a jest też określana jako wodniak endolimfatyczny lub wodniak błędnika. Ostatnia z wymienionych nazw nawiązuje do części ucha wewnętrznego, jakiej dotyczy to schorzenie, czyli błędnika, natomiast pierwsza do rodzaju problemu. 

Wyjaśniając nieco dokładniej, błędnik, który jest też narządem równowagi, to niewielki, ale stosunkowo skomplikowany element ucha. W jednej z jego części, w błędniku kostnym, znajduje się endolimfa (śródchłonka), która poprzez ruchy stymuluje właściwe receptory słuchu i równowagi. 

Choroba Meniere'a prawdopodobnie polega na gromadzeniu się nadmiaru wspomnianego płynu w błędniku błoniastym. Być może przyczyną objawów są też zaburzenia przepływu śródchłonki. Niestety, przebieg tego schorzenia nie jest dokładnie poznany. 

Choroba Maniere’a – jakie są jej objawy?

Zwiększone ciśnienie endolimfy, generowane przez jej nadmiar lub zaburzony przepływ, wywołuje zwykle okresowe objawy, które ustępują samoistnie po pewnym czasie, ale nawracają. Zdarza się też, że dolegliwości trwają bez okresów remisji. 

Jako głównie objawy choroby Maniere’a wymienia się:

• zawroty głowy, zwykle nagłe; 

• zaburzenia równowagi;

• dziwne dźwięki, określane jako szumy uszne;

• pełność, rozpieranie w uchu;

• postępujący ubytek słuchu;

• bóle głowy, migreny.

Najczęstsze przyczyny choroby Meniere'a

Jak do tej pory nie można z pewnością stwierdzić, jakie nieprawidłowości w uchu wewnętrznym odpowiadają za objawy choroby Meniere'a, m.in. dlatego też nie jest poznana ich etiologia. Przypuszcza się jednak, że przyczyną tego schorzenia mogą być np.:

• geny,

• przebyte infekcje wirusowe (HPV, Epsteina i Barr, cytomegalia),

• infekcje bakteryjne (borelioza z Lyme, kiła),  

• wady anatomiczne kości skroniowej,

• zaburzenia metaboliczne,

• choroby autoimmunologiczne,

• zaburzenia układu naczyniowego. 

Choroba Meniere’a – na czym polega leczenie?

Jak dotąd nie są znane skuteczne metody, które pozwoliłyby na wyleczenie wodniaka endolimfatycznego. Nie należy jednak rezygnować z dostępnych sposobów leczenia, ponieważ trwająca przewlekłe choroba Meniere’a w wielu przypadkach znacznie pogarsza jakość życia, nie tylko ze względu na uporczywe objawy, lecz także postępujące pogorszenie słuchu. W wielu przypadkach prawidłowe postępowanie pozwala na poprawę jakości życia oraz znaczne, nawet wieloletnie wydłużenie okresów bezobjawowych. 

W skrajnych przypadkach, gdy leczenie zachowawcze i objawowe choroby Meniere'a nie przynosi rezultatów, wykonuje się zabieg operacyjny. Za pomocą metod chirurgicznych można przeciąć nerw przedsionkowy lub wytworzyć przetokę umożliwiającą ujście śródchłonki.  

Do redukcji objawów choroby Meniere'a stosuje się m.in. środki farmakologiczne, takie jak:

• preparaty zmniejszające zawroty głowy,

• środki o działaniu przeciwobrzękowym,

• leki usprawniające krążenie krwi w uchu wewnętrznym,

• ewentualnie antybiotyki i glikokortykosteroidy douszne. 

Jak łagodzić objawy choroby Meniere'a domowymi sposobami? 

Zwykle leki przy chorobie Meniere'a stosuje się tylko doraźnie, w celu redukcji dokuczliwych objawów. Niezwykle ważne jest jednak także odpowiednie postępowanie, którego celem jest wykluczenie czynników, które mogą nasilać symptomy schorzenia. 

Wiele osób zgłasza, że objawy nasilają się pod wpływem stresu, prawdopodobnie dlatego, że wiąże się z wysokim ciśnieniem krwi. Warto więc panować nad emocjami. Negatywny wpływ na układ krążenia ma także nikotyna i alkohol, których należy unikać. 

Osoby, u których została zdiagnozowana choroba Meniere'a, powinny zadbać również o zdrową dietę. Napoje zawierające kofeinę mogą podnosić ciśnienie, dlatego zamiast kawy i ciemnej herbaty, warto wybierać wodę, soki i herbatę zieloną. 

Szczególnym wsparciem jest jednak głównie dieta uboga w sód, który bierze udział w regulacji płynów pozakomórkowych. Jego nadmiar w diecie może więc zwiększać wydzielanie płynu endolimfatycznego w błędniku błoniastym. 

Więcej o schorzeniach uszu, metodach ich leczenia i sposobach na łagodzenie różnych dolegliwości znajdziesz na stronie wyrobu medycznego LIX.

LIX/10327/03/22