Jak rozpoznać cukrzycę typu 1? Objawy, przyczyny i leczenie

Cukrzyca typu 1 to przewlekła choroba o podłożu autoimmunologicznym, która wymaga stałego przyjmowania insuliny oraz codziennej samokontroli glikemii. Najczęściej rozpoznaje się ją u dzieci i osób młodych, chociaż coraz częściej diagnozowana jest również w późniejszym wieku. Jakie objawy mogą wskazywać na rozwój cukrzycy typu 1?
Charakterystyczne objawy cukrzycy typu 1
Cukrzyca to choroba, której charakterystycznym objawem jest przecukrzenie (hiperglikemia). Wysoki poziom cukru we krwi utrzymuje się zarówno po posiłku, jak i wiele godzin po jego spożyciu, ponieważ organizm nie jest w stanie wytworzyć odpowiedniej ilości insuliny – hormonu produkowanego w trzustce, który reguluje poziom cukru we krwi.
Jak rozpoznać cukrzycę typu 1? Polidypsja (nadmierne pragnienie), polifagia (wzmożony apetyt) i poliuria (wielomocz) to najczęstsze pierwsze objawy cukrzycy typu 1. Poza tym mogą występować również: nagła utrata masy ciała, ciągłe uczucie osłabienia, zmęczenia i senności, nawracające infekcje bakteryjne i grzybicze. W przypadku cukrzycy typu 1 w początkowym etapie choroby częściej niż przy typie 2 dochodzi też do rozwoju kwasicy ketonowej ze względu na znaczne niedobory insuliny w organizmie.
Długotrwała hiperglikemia, zwłaszcza gdy nie jest odpowiednio kontrolowana, może doprowadzić do poważnych powikłań, takich jak: neuropatia, nefropatia, retinopatia czy stopa cukrzycowa.
Przyczyny cukrzycy typu 1
Szczególną rolę w rozwoju choroby upatruje się w nieprawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego, który atakuje swoje własne komórki. W związku z tym cukrzyca typu 1 zyskała miano choroby autoimmunologicznej, chociaż bywają też przypadki osób, u których nie są obecne charakterystyczne przeciwciała, a choroba mimo wszystko się rozwija. Hiperglikemia wynika z uszkodzenia lub całkowitego braku komórek beta trzustki odpowiedzialnych za wytwarzanie insuliny. U chorych występuje więc niedobór tego hormonu odgrywającego istotną rolę w naturalnym regulowaniu poziomu cukru we krwi.
Przyczyny rozwoju cukrzycy typu 1 nie są jednoznaczne. Wskazuje się wśród nich czynniki środowiskowe i w mniejszym stopniu – predyspozycje genetyczne do chorób z autoagresją. Istnieją teorie, że cukrzyca typu 1 może być wynikiem niedoboru witaminy D3 we wczesnym dzieciństwie, zaburzeń mikrobiomu jelitowego czy zakażeń niektórymi wirusami.
Diagnostyka cukrzycy typu 1
Cukrzyca typu 1 rozpoznawana jest najczęściej u dzieci i młodzieży, jednak w ostatnich latach bardzo często diagnozuje się ją również u dorosłych. Podstawowe badania, jakie wykonuje się przy podejrzeniu tej choroby, to: stężenie glukozy we krwi na czczo oraz dwugodzinny test tolerancji glukozy. Coraz częściej w rozpoznaniu cukrzycy typu 1 brany pod uwagę jest jeszcze jeden parametr – hemoglobina glikowana (HbA1C), czyli badanie, pozwalające na ocenę średniego stężenia glukozy we krwi w ciągu 3 miesięcy.
Szacuje się, że u około 5-15% dorosłych, u których rozpoznano cukrzycę typu 2, w rzeczywistości może występować typ 1. Choroby te można zróżnicować na podstawie obecności przeciwciał przeciwwyspowych w surowicy krwi. U chorych na cukrzycę typu 1 w większości przypadków przeciwciała te występują ze względu na autoimmunologiczny charakter schorzenia.
Na czym polega leczenie cukrzycy typu 1?
Leczenie cukrzycy typu 1 trwa przez całe życie. Podstawowym elementem terapii jest przyjmowanie insuliny, której w organizmie diabetyka brakuje. Nierzadko na początkowym etapie choroby konieczny jest pobyt w szpitalu, aby ustabilizować poziom glukozy we krwi. W leczeniu cukrzycy typu 1 często wykorzystywane są najnowsze osiągnięcia technologii medycznej – pompy insulinowe oraz urządzenia do ciągłego monitorowania glikemii. Ważną częścią terapii jest stosowanie odpowiedniej diety, która musi być ściśle skorelowana z dawkowaniem insuliny. Pacjentom chorym na cukrzycę typu 1 zaleca się również regularny wysiłek fizyczny oraz utrzymywanie masy ciała na prawidłowym poziomie.
Źródła:
Atkinson M. A., Eisenbarth G. S., Michels A. W. (2014). Type 1 diabetes. The Lancet, 383(9911), 69-82. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4380133/
źródło: materiał prasowy nadesłany / sponsorowany
