Kiedy łączą się w pary (całkiem nowe lub już sprawdzone), znajdują sobie jakąś dziuplę, sprzątają swoje nowe lokum i zaczną znosić materiał na gniazdo. Dla higieny i ochrony przed pasożytami, podrzucą tam trochę wonnych ziół (np. krwawnika czy lawendy). On znajduje też czas na śpiewanie – gdzieś z jakiegoś dobrze wyeksponowanego punktu albo nawet wprost ze swojej dziupli czy budki lęgowej.  Dużo zapożyczają, naśladują głosy innych ptaków, np. czajki, kulika, łyski, wróbla, sroki i wrony. W jego pieśni usłyszymy różnorakie dźwięki, zawsze zaśpiewane z największą pasją i zaangażowaniem. A im bardziej różnorodna i skomplikowana będzie ta kompozycja, tym lepiej będzie świadczyć o kondycji i doświadczeniu śpiewającego.

Wielkim przysmakiem szpaków są dżdżownice i inne bezkręgowce żyjące w ziemi i ściółce. Szpaki wkładają swój ostry dziób w ziemię – i w tej pozycji go otwierają, zaglądają uważnie w powstały otwór i sprawdzają, czy nie ma tam czegoś smakowitego. Skrupulatnie zajrzą też pod każdy liść i kamyk.  Ich przysmakiem są  dojrzałe owoce – nawet już mocno sfermentowane, a w przeciwieństwie do nas (i innych ptaków!), szpaki się nie upijają. Wszystko za sprawą specjalnego enzymu (dehydrogenaza alkoholowa), którego mają 14 razy więcej niż my. Kiedy dojrzewają czereśnie w sadach, sadownicy liczą zyski, przy okazji denerwując się na szpaki i traktując je jako największego wroga w sadzie.

Kiedy młode szpaki wylatują z gniazda, uczą się życia w społeczeństwie. Szpacze rodziny zaczynają więc grupować się w coraz większe stada i koczować po okolicy. Nie bardzo lubią samotność.  Jesienią, na koniec każdego dnia, możemy zaobserwować ogromne stada szpaków, jakbyśmy oglądali  szalony popis latania synchronicznego:  tysiące ptaków na niebie, doskonała harmonia,  wspaniałe widowisko. Formacje szpaków są na tyle wyjątkowe, że w języku angielskim  istnieje określenie dedykowane dla tego podniebnego tańca- ‘murmuration’. 

Wreszcie zima zmusza szpacze stada do podróży na Zachód i Południe Europy. Dawniej do centrum Londynu przylatywało na noc blisko milion ptaków. Mówi się o nich, że potrafiły zatrzymać czas siadając ciasno na wskazówkach słynnego Big Bena w niemal każdy zimowy londyński wieczór.  Jednak ‘zabawa z czasem’ oraz liczne ślady ich pobytu spowodowały ostatecznie, że władze miasta z pomocą sokołów wędrownych wyperswadowały szpakom noclegi w eleganckiej stolicy.

Historia szpaka może zaskoczyć nie tylko miłośnika ptaków… I choć uważany jest za głównego szkodnika w sadach, nie da się nie lubić szpaka ;)

Artykuł zaczerpnięty z wystawy Ptak też Człowiek! zrealizowanej przez organizację pożytku publicznego – Ptaki Polskie, strony internetowej: Jestem na pTAK ,  Przewodnik Collinsa – Ptaki, wikipedia