Historia zapisana w pamiętniku. Rywka Lipszyc bohaterką wystawy w Muzeum Miasta Turku

Anna Wiśniewska-Kocik czwartek 16 marca 2023 8:00

„Pisać!… Tylko pisać!… Wtedy zapominam o jedzeniu i o wszystkim innym, o wszystkich przykrościach (to przesada). Niech Bóg obdarzy Surcię zdrowiem i szczęściem przynajmniej za to, że mi podała taki cudny pomysł jak pisanie pamiętnika… Czasem gdy zasiadam do pisania zdaje mi się, że nic nie napiszę, a tu gdy zaczynam pisać mam przecież tyle, tyle, że doprawdy nie wiem co wpierw…” – tak brzmi fragment ostatniego z wpisów Rywki Lipszyc, żydowskiej dziewczynki, której pamiętnik – świadectwo życia w łódzkim getcie, znaleziono w 1945 roku przy ruinach krematorium w wyzwolonym Auschwitz – Birkenau.

To unikalne świadectwo spisane na 112 kartach przetrwało do dnia dzisiejszego, choć o jego autorce ślad zaginął w 1945 roku… Muzeum Miasta Turku im. Józefa Mehoffera zaprasza na kolejną wystawę czasową, zatytułowaną „Dziewczyna z pamiętnika. W poszukiwaniu Rywki z łódzkiego getta”.

Wystawa prezentuje historię młodej dziewczyny, która za namową przyjaciółki, od października 1943 roku starała się dokumentować zmagania z wojenną rzeczywistością. Ten pamiętnik, wzruszający zapis życia i dorastania w łódzkim getcie Rywki, która w czasie okupacji straciła rodzeństwo i rodziców, ale mimo chwil zwątpienia, nie straciła nadziei, stanowi punkt wyjścia wystawy. Autorka znalezionego w ruinach Auschwitz pamiętnika pochodzącego z getta łódzkiego, przez długi czas pozostawała anonimowa. Dzięki staraniom wielu historyków i badaczy z USA, Polski i Izraela udało się ją zidentyfikować.

Rywka Lipszyc urodziła się 15 kwietnia 1929 roku w Łodzi. Cała rodzina Rywki mieszkała przy ulicy Południowej 43 i była, jak wszyscy mieszkańcy Łodzi, świadkiem wkroczenia do miasta wojsk niemieckich 8 września 1939 roku. Już od pierwszych chwil towarzyszyło im przerażenie spowodowane brutalnością sił okupacyjnych wobec ludności żydowskiej i systemem wprowadzonych zakazów. Wojna przerwała także edukację Rywki, która miała wtedy zaledwie 11 lat. W kilka miesięcy później, decyzją władz okupacyjnych, ludność żydowska została zmuszona do zamieszkania w utworzonym w lutym 1940 getcie…

Ekspozycja stanowi unikalne narzędzie edukacyjne, które może ułatwić percepcję II wojny światowej i samego Holokaustu. Rywka staje się przewodnikiem w świecie chaosu, upadku wartości, cierpienia i śmierci. Dzięki perspektywie biograficznej odbiorcy łatwiej jest przybliżyć się do przeszłości i utożsamić z bohaterką opowieści.

Wystawa dostępna będzie od 24 marca do 7 maja 2023 r. Jej otwarcie w piątek, 24 marca, o godz. 18:00, będzie połączone z prelekcją online pt. „Historia Rywki w świetle praw człowieka”, którą poprowadzi dr Katarzyna Suszkiewicz – kierownik działu edukacji w Żydowskim Muzeum Galicja w Krakowie oraz współautorka wystawy.