Gimnazjalny zespół tworzą w tym roku uczennice klasy II b: Patrycja Wiśniewska i Kinga Fijałkowska. Realizując projekt dziewczęta postanowiły poznać historię życia i działalności Aleksandra Dzierżawskiego oraz rozpropagować ją wśród lokalnej społeczności.

Aleksander Stefan Dzierżawski* urodził się 10 sierpnia 1890 r. w majątku rodzinnym Mikulice. Rodzina Dzierżawskich pojawiła się w powiecie tureckim w końcu XIX wieku. Ojcem Aleksandra był Bolesław Piotr Dzierżawski – lekarz weterynarii i właściciel ziemski, a matką Zofia Konstancja z Czarnkowskich , pochodząca z rodziny ziemiańskiej na Ukrainie. To z domu mały Aleksander wyniósł patriotyczne wychowanie i zaangażowanie w życie publiczne.

Rodzice zadbali o staranne wykształcenie syna. Do gimnazjum uczęszczał w Warszawie. W 1905r. został stamtąd wydalony za udział w strajku szkolnym. Wstąpił do gimnazjum generała lejtnanta Pawła Chrzanowskiego, pierwszej w Królestwie Polskim szkoły, w której dopuszczano polski język wykładowy. Po maturze rządowej zdanej w Nowogrodzie wyjechał do Niemiec. Na uniwersytecie we Wrocławiu otrzymał dyplom wydziału rolniczego. W 1914r. Aleksander Dzierżawski ożenił się z Anną Czarnomską.

W odrodzonej Polsce, począwszy od 15 listopada 1918 r. A.Dzierżawski zajmował stanowiska: zastępcy komisarza ludowego, zastępcy starosty, a następnie od 1920r. starosty powiatu tureckiego. Z inicjatywy starostwa zaczęły powstawać w Turku urzędy: inspektorat pracy, inspektorat skarbowy, komisariat ziemski i inspektorat samorządowy. Był także przewodniczącym Sejmiku i Wydziału Powiatowego oraz członkiem komitetu redakcyjnego „Gazety Powiatowej”. W 1920r. został prezesem Zarządu Towarzystwa Szkolnego w Turku, straży ogniowej i oddziału PCK w Turku. W 1922r. wybrano go na posła sejmu I kadencji z ramienia Związku Ludowego-Narodowego, okręgu kolsko-łęczyckiego. Pracował w komisjach: komunikacyjnej, administracyjnej, rolniczej. Referował ustawy o związkach zawodowych urzędników państwowych, zwrotach kosztów leczenia oraz samorządzie lokalnym. Do stycznia 1924r. był członkiem Głównej Komisji Rekwizycyjnej. W kwietniu tego roku został wybrany do Komisji dla rozpatrzenia wniosku o pociągnięcie do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu b. ministra Kucharskiego. Był mówcą generalnym swojego stronnictwa. Działał również w Związku Hallerczyków. W październiku 1929r. był jednym z wnioskodawców utworzenia nadzwyczajnej komisji sejmowej dla zbadania postępowania Ministerstwa Sprawa Wojskowych i wojskowych organów sanitarnych przy przenoszeniu oficerów w stan spoczynku. Mandat posła sprawował także w latach 1928-1930 (sejm II kadencji) i 1930-1935 (sejm III kadencji).

A. Dzierżawski był krytycznie nastawiony do sanacyjnej elity politycznej. Napisał przedstawiający je w krzywym zwierciadle zbiór bajek politycznych pt. „Świnie i koryto”. Pod koniec lat 30. był w zarządzie Syndykatu Dziennikarzy Warszawskich. Podczas II wojny światowej pełnił funkcję prezesa Zarządu III Okręgu Rady Głównej Opiekuńczej – polskiej organizacji charytatywnej. Zmarł w Warszawie 9 maja 1944 roku.

Gimnazjalistki realizując projekt, przeprowadziły wśród turkowskiej społeczności ankiety na podstawie, których uzyskały informację, że postać A.Dzierżawskiego jest właściwie nieznana lub zapomniana. W celu popularyzacji tego aktywnego polityka i społecznika, przygotowały specjalne ulotki z krótkim biogramem przedstawiającym jego działalność. Przeprowadziły prelekcję dla młodzieży w Muzeum Miasta Turku. Zawitały także do biura posła na sejm III RP pana Ryszarda Bartosika, który podobnie jak bohater ich projektu, nim został parlamentarzystą pełnił funkcję starosty powiatu tureckiego. Odwiedziły rodzinną wieś A.Dzierżawskiego. Wsparcia gimnazjalistkom w realizacji projektu udzielili także dyrektor Muzeum Miasta Turku - pan Bartosz Stachowiak i pracownica Biblioteki Miejskiej z działu regionalizmów i bibliografii - pani Małgorzata Pawłowska.

Wyniki kwalifikacji do SDIM zespół pozna 19 kwietnia. Uczennice z opiekunką – Beatą Grzelką dziękują wszystkim, którzy poświęcili im swój cenny czas, udzielili wsparcia merytorycznego i technicznego.

materiał nadesłany

* od Redakcji: nota biograficzna pochodzi ze Słownika Biograficznego "Turek i okolice" pod red. Wandy Grzeszkiewicz, nota przygotowana przez A. R. Tyczyno.